Núi Thúy Vân, hay còn gọi là Túy Vân, nằm ở xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 60 km. Ngọn núi nhỏ nhô lên như một ốc đảo xanh giữa đầm Cầu Hai, thuộc hệ thống đầm phá Tam Giang – Cầu Hai rộng lớn, mang vẻ đẹp hoang sơ và huyền thoại. Với hình dáng tựa đầu rồng ngoảnh lại, hướng lên ngọn Bạch Mã của dãy Trường Sơn. Hãy cùng Gotovietnam.info khám phá núi Thúy Vân qua bài viết bên dưới.
Dấu ấn lịch sử trên hành trình mở cõi
Núi Thúy Vân gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Từ cửa biển Thuận An, theo quốc lộ 49 xuôi về phương Nam đến cửa biển Tư Hiền, ngọn núi hiện lên như một mốc son trên bản đồ Đại Việt xưa. Một trong những dấu mốc đáng nhớ được ghi nhận là vào năm 1471, khi vua Lê Thánh Tông trong chuyến ngự giá bình Chiêm đã dừng chân tại đây. Ngồi trên đỉnh núi, trước cảnh sắc hùng vĩ của cửa biển Tư Dung (nay là Tư Hiền), nhà vua cảm tác bài thơ Tư Dung hải môn lữ thứ với những câu thơ tràn đầy khí phách:
“Cả mối cơ đồ một cõi chung
Về Nam địa giới Hải Vân giăng
Ba canh trăng tĩnh Đồng Long rạng
Năm tiếng trống lành Lộ Hạc rung”.
Sau này, khi cửa biển Tư Dung dần cạn, triều Nguyễn đổi tên thành Tư Hiền, đánh dấu sự chuyển mình của vùng đất biên cương.
Trước đó, vào năm 1306, dưới triều Trần, cửa biển này từng chứng kiến một sự kiện trọng đại khác: công chúa Huyền Trân, khi xuất giá sang Chiêm Thành làm vợ vua Chế Mân, đã ghé lên núi Thúy Vân bái vọng tổ tiên. Tên gọi Tư Dung ra đời từ đây, như một cách tưởng nhớ người con gái Việt đã hy sinh hạnh phúc cá nhân để đổi lấy hai châu Ô, Lý, mở rộng bờ cõi về phương Nam.
Chùa Thánh Duyên – Linh hồn của núi Thúy Vân
Trên đỉnh núi Thúy Vân, chùa Thánh Duyên cổ kính là điểm nhấn tâm linh nổi bật. Chùa nguyên thủy có tên Mỹ Am Sơn Tự, được chúa Nguyễn Phúc Tần đặt nền móng xây dựng vào năm 1644 với điện Đại Hùng và đổi tên thành Thánh Duyên. Đến năm 1836, vua Minh Mạng cho trùng tu, khắc bia đá ghi dấu công trình. Từ chân núi, qua những bậc đá rêu phong, du khách sẽ bắt gặp tấm bia khắc ba chữ Hán “Thúy Vân Sơn” và nhà bia cổ lưu giữ bài Vân sơn thắng tích của vua Thiệu Trị:
“Thúy Vân sơn, túng thúy sầm khâm, hư thanh phân úc, ngoại lâm Minh Bột, nội hám tiểu hải nhi…”
(Núi Thúy Vân, non cao xanh biếc, cây xanh ngát hương, ngoài ngắm đại dương, trong nhìn biển nhỏ…).
Chùa Thánh Duyên mang kiến trúc nhà rường cổ đặc trưng, với chính điện ba gian thờ Phật, hai bên thờ các vị bồ tát và thánh hiền. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ long vị bằng đồng khắc dòng chữ “Đương kim Minh Mạng hoàng đế vạn thọ vô cương”, thể hiện sự gắn bó giữa triều đình và Phật giáo thời Nguyễn. Trên đỉnh núi, tháp Điều Ngự ba tầng, cao khoảng 15m, và đình Tiến Sảng mang đến tầm nhìn bao quát đầm Cầu Hai và Biển Đông, như một bức tranh thủy mặc sống động.
Kho tàng cổ vật quý giá
Dù trải qua thời gian hoang phế, chùa Thánh Duyên vẫn bảo tồn nhiều hiện vật quý hiếm. Đại đức Thích Minh Chính, giám tự chùa, cho biết hiện chùa còn lưu giữ 59 pho tượng cổ, trong đó nổi bật là bộ Thập bát La Hán bằng đồng sơn son thếp vàng – được công nhận kỷ lục Việt Nam năm 2008, và bộ tượng Thập bát La Hán bằng tre độc nhất vô nhị. Ngoài ra, chuông đồng, bia đá và các pháp khí cổ cũng góp phần làm nên giá trị văn hóa – lịch sử của ngôi chùa này.
Thiên nhiên và du xuân
Núi Thúy Vân không chỉ là nơi ghi dấu lịch sử mà còn là điểm đến thiên nhiên nổi tiếng ở Huế. Bao quanh chùa là rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi như mù u, thông, lim, tạo nên không gian thanh tịnh, hoang sơ. Từ tháp Điều Ngự, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm đầm Cầu Hai với những nò sáo giăng mắc như trận đồ, xa xa là dãy Ngũ Phong hùng vĩ. Nhiếp ảnh gia Nguyễn Phong, người từng ghi lại khung cảnh nơi đây, ví cảnh sắc núi non mây trời như “tranh thủy mặc”.
Mỗi dịp xuân về, núi Thúy Vân và chùa Thánh Duyên thu hút đông đảo du khách thập phương đến vãn cảnh, cầu an. Đường lên chùa với hàng trăm bậc đá giữa hàng cây xanh mang lại cảm giác bình yên, trong khi cổng tam quan kiểu cổ lâu và tháp Điều Ngự mang đậm dấu ấn kiến trúc triều Nguyễn càng làm tăng vẻ uy nghiêm.
Cách di chuyển đến núi Thúy Vân
Từ thành phố Huế, du khách có thể di chuyển theo hai hướng: qua đường ven biển từ Thuận An (khoảng 40 km) hoặc theo quốc lộ 1A đến hầm Phước Tượng, rẽ trái vào quốc lộ 49B, đi thêm 10 km để đến nơi. Dưới chân núi, đầm Cầu Hai – một phần của phá Tam Giang rộng 22.000 ha – là nơi du khách có thể trải nghiệm cuộc sống sông nước, “săn” bình minh, hoàng hôn và thưởng thức đặc sản địa phương như cá, tôm nước lợ.
Núi Thúy Vân không chỉ là một danh thắng xếp hạng 9 trong 20 cảnh đẹp xứ Thần Kinh do vua Thiệu Trị định danh, mà còn là biểu tượng của sự giao thoa giữa lịch sử, văn hóa và thiên nhiên. Nếu có dịp đến Huế, đừng quên ghé thăm Thúy Vân để cảm nhận vẻ đẹp thiêng liêng và lắng nghe tiếng vọng từ quá khứ.
Đọc thêm bài viết cùng chuyên mục: Drai Dăng ở huyện Krông Pắc “Vết chém của chàng trai Êđê”
