Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung

Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung tại Huế, thành lập ngày 23/12/2009 theo Quyết định số 2824/QĐ-UBND, là một trong bốn bảo tàng thiên nhiên cấp khu vực ở Việt Nam. Được phê duyệt theo Quyết định số 86/2006/QĐ-TTg, bảo tàng bảo tồn và giới thiệu di sản thiên nhiên phong phú của vùng Duyên hải miền Trung, thu hút người đam mê thiên nhiên, khoa học và văn hóa.

Tổng quan về Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung

Hoạt động dưới sự quản lý của Sở Khoa học và Công nghệ, bảo tàng là đơn vị sự nghiệp công lập với nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, trưng bày và phổ biến kiến thức về các giá trị thiên nhiên của khu vực Duyên hải miền Trung. Bảo tàng không chỉ mang đến những trải nghiệm giáo dục sâu sắc mà còn quảng bá vẻ đẹp thiên nhiên của vùng đất này thông qua các triển lãm được thiết kế kỹ lưỡng và các chương trình giáo dục cộng đồng.

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách, bảo tàng đã ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cổng thông tin và không gian bảo tàng số tại địa chỉ: https://sohoa.hue.gov.vn/thamquanbaotang. Nền tảng này giúp du khách từ khắp nơi trên thế giới tiếp cận các bộ sưu tập quý giá của bảo tàng.

Nét đặc trưng

Sau hơn một thập kỷ hoạt động, bảo tàng đã khẳng định vị thế thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục cộng đồng, hợp tác nghiên cứu khoa học và sưu tầm mẫu vật. Năm 2020, bảo tàng đạt được bước ngoặt quan trọng khi UBND Thành phố Huế phê duyệt Đề án “Thu thập mẫu vật cho Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung đến năm 2030”. Đề án này khắc phục tình trạng sưu tầm manh mún, định hướng phát triển dài hạn với kế hoạch rõ ràng, khoa học, chia giai đoạn nhằm đáp ứng yêu cầu đa dạng hóa mẫu vật cho một bảo tàng thiên nhiên cấp khu vực.

Hiện tại, bảo tàng đang lưu giữ và trưng bày sáu bộ sưu tập mẫu vật chính, mang đến cái nhìn toàn diện về di sản thiên nhiên của vùng:

• Bộ mẫu địa chất – khoáng sản: Bao gồm 184 mẫu tiêu biểu từ Việt Nam và Thành phố Huế, thể hiện sự đa dạng địa chất của khu vực.
• Bộ mẫu gỗ rừng Huế: Gồm 28 loài, trong đó 4 loài được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam và Nghị định 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật và động vật rừng nguy cấp.
• Bộ mẫu côn trùng: Với 170 mẫu, một số loài được giới thiệu qua mô hình “Cây côn trùng” tái hiện sinh cảnh cách điệu theo đặc tính sinh học.
• Bộ mẫu cá nước ngọt, nước lợ và nước mặn: Hơn 1.600 mẫu vật, trong đó 1.500 mẫu từ sông Hương và đầm phá Tam Giang – Cầu Hai, do Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển vùng Duyên hải thuộc Đại học Khoa học Huế tặng, cùng hơn 100 mẫu thủy sinh biển từ khu vực Sơn Chà – Hải Vân.
• Bộ mẫu bướm nhân nuôi: Khoảng 2.000 mẫu từ dự án khoa học công nghệ cấp tỉnh.
• Bộ mẫu thú quý hiếm: Bao gồm các tiêu bản như hổ (3 mẫu da và 1 mẫu xương), sao la, đầu bò tót, sừng mang nhỏ, sừng sao la, chà vá chân nâu, cầy vòi hương, nai và trăn gấm. Ngoài ra, bảo tàng còn sở hữu các mẫu đơn lẻ độc đáo như 3 mẫu thực vật thân gỗ hóa silic 199 triệu năm tuổi và mẫu hóa thạch chân đầu.

Kiến trúc

Với phương châm “Không để mẫu vật chỉ là mẫu vật” và “Mẫu vật phải đến với công chúng”, bảo tàng đã tận dụng các phòng và hành lang tại tầng 2, tầng 3 của tòa nhà Chi cục Tiêu chuẩn, Đo lường và Chất lượng để tạo không gian trưng bày. Những khu vực này được thiết kế để đón tiếp học sinh, sinh viên và du khách tham gia các hoạt động nghiên cứu, học tập và trải nghiệm.

Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung xây dựng Đề án phát triển 2021-2025, định hướng 2030, với dự án Khu trung tâm 16ha (theo Quyết định 2234/QĐ-UBND, 29/10/2013). Khu này gồm trưng bày trong/ngoài trời, không gian trải nghiệm, vườn bướm, khu côn trùng, lưu trữ nguồn gen. Bảo tàng kết nối Khu Rừng mưa nhiệt đới, Chín Hầm, Trung tâm Văn hóa Huyền Trân, Học viện Phật giáo để phát triển du lịch.

Giá trị nghệ thuật và giáo dục

Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung là điểm đến lý tưởng cho các gia đình, trường học và những ai yêu thích nghiên cứu, khám phá thiên nhiên. Nơi đây không chỉ mang giá trị giáo dục mà còn là không gian check-in độc đáo cho giới trẻ.

Bảo tàng giới thiệu chân thực hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới dọc dãy Trường Sơn – một trong 200 vùng sinh cảnh quan trọng toàn cầu theo đánh giá của Quỹ Bảo vệ Đời sống Hoang dã (WWF) – cùng hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai, đầm phá lớn nhất Đông Nam Á và tiêu biểu nhất trong 12 đầm phá nhiệt đới ven biển Việt Nam. Các bộ sưu tập quý giá về động vật, thực vật, địa chất và thủy sinh tại đây mang đến cái nhìn sâu sắc về sự đa dạng sinh học của khu vực.

Miễn phí tham quan nhân Năm Du lịch Quốc gia – Huế 2025

Nhằm hưởng ứng Năm Du lịch Quốc gia – Huế 2025, Bảo tàng Thiên nhiên Duyên hải miền Trung sẽ mở cửa miễn phí từ ngày 1/4/2025. Thời gian mở cửa: Thứ Hai đến Thứ Bảy, 8h30–11h00 sáng và 13h30–17h00 chiều. Địa chỉ: Số 5 Điềm Phùng Thị, Thành phố Huế.

Thông qua các hoạt động phong phú, bảo tàng không chỉ giáo dục mà còn trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch văn hóa và lịch sử của Huế. Đây là nơi lý tưởng để học sinh, sinh viên và du khách khám phá, nghiên cứu và trải nghiệm vẻ đẹp thiên nhiên của vùng Duyên hải miền Trung.