Địa đạo Củ Chi – Di sản lịch sử và tinh thần quật cường

Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 70km, Địa đạo Củ Chi là minh chứng sống động cho tinh thần bất khuất và trí tuệ phi thường của quân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Với hệ thống đường hầm dài 250km, di tích này không chỉ là biểu tượng của “vùng đất thép thành đồng” mà còn là điểm đến lịch sử – văn hóa thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Trong bối cảnh TP.HCM đang xây dựng hồ sơ đề cử Địa đạo Củ Chi trở thành Di sản Thế giới UNESCO, hãy cùng khám phá giá trị lịch sử, những câu chuyện xúc động, và các trải nghiệm độc đáo tại đây.

Địa đạo Củ Chi – Vùng đất thép Thành Đồng

Địa đạo Củ Chi, thuộc huyện Củ Chi, TP.HCM, là một kỳ quan quân sự được xây dựng từ những năm 1940 và phát triển mạnh trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ (1955–1975). Hệ thống địa đạo trải dài 250km, gồm ba tầng sâu dưới lòng đất, với các khu vực sinh hoạt, kho vũ khí, bệnh xá, và chỉ huy. Đây là nơi quân dân Củ Chi sống, chiến đấu, và lập nên những chiến công vang dội, khiến Củ Chi trở thành “vùng đất bất khả xâm phạm” trong mắt quân thù.

Được mệnh danh là “thành phố dưới lòng đất”, địa đạo là biểu tượng của sự kiên cường, sáng tạo, và đoàn kết. Ngày nay, khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi là điểm đến không thể bỏ qua, mang đến cơ hội chạm vào lịch sử và cảm nhận tinh thần yêu nước của thế hệ cha ông.

Giá trị lịch sử và văn hoá

Địa đạo Củ Chi không chỉ là công trình quân sự mà còn là di sản văn hóa – lịch sử quý giá:

• Trí tuệ Việt Nam: Hệ thống địa đạo được thiết kế tinh vi với các cửa hầm bí mật, bẫy chông, và hệ thống thông gió, giúp quân dân sinh tồn trong điều kiện khắc nghiệt.
• Bếp Hoàng Cầm: Một sáng tạo độc đáo của chiến sĩ Hoàng Cầm, với hệ thống dẫn khói nhiều tầng, biến khói bếp thành sương mỏng để tránh máy bay trinh sát địch. Bếp không chỉ là công cụ mà còn là biểu tượng của sự thích ứng và sáng tạo.
• Tinh thần đoàn kết: Những câu chuyện như ông Huỳnh Văn Chỉa, cựu du kích Củ Chi, kể lại hình ảnh đồng đội nhường oxy, cứu sống nhau trong địa đạo ngột ngạt, thể hiện tình đồng chí sâu sắc.
• Ý nghĩa quốc tế: Địa đạo Củ Chi được thế giới biết đến như biểu tượng của lòng dũng cảm và ý chí bất khuất, thu hút sự quan tâm của du khách quốc tế.

Hiện tại, TP.HCM đang chuẩn bị hồ sơ đề cử Địa đạo Củ Chi vào danh mục Di sản Thế giới UNESCO, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích, đồng thời nâng tầm vị thế du lịch của thành phố.

Trải nghiệm tại địa đạo Củ Chi

Khu di tích Địa đạo Củ Chi, bao gồm hai khu vực chính là Bến Dược và Bến Đình, mang đến loạt trải nghiệm độc đáo cho du khách:

Khám phá hệ thống địa đạo

• Đặc điểm: Tham quan các đường hầm được trùng tu (rộng hơn so với nguyên bản để phù hợp du khách), với các khu vực như phòng họp, bếp Hoàng Cầm, bệnh xá, và kho vũ khí.
• Thời gian: 30–60 phút, giá vé: 110.000 VNĐ/người lớn, 50.000 VNĐ/trẻ em.
• Trải nghiệm: Bò qua đường hầm dài 20–100m, cảm nhận không gian chật hẹp và ngột ngạt mà chiến sĩ xưa từng sống.

Thử súng tại trường bắn

• Đặc điểm: Khu vực trường bắn sử dụng súng thật (AK-47, M16, súng máy), được hướng dẫn bởi nhân viên chuyên nghiệp.
• Giá vé: 50.000–70.000 VNĐ/10 viên đạn.
• Trải nghiệm: Hóa thân thành du kích, thử cảm giác bắn súng trong không gian chiến trường.

Xem bếp Hoàng Cầm và tái hiện chiến khu

• Đặc điểm: Quan sát mô hình bếp Hoàng Cầm, tìm hiểu cách dẫn khói và nấu ăn dưới lòng đất.
• Trải nghiệm: Tham gia tái hiện đời sống du kích, như đào hầm, làm bẫy chông, hoặc mặc quân phục chiến sĩ.

Tham quan đền tưởng niệm Bến Dược

• Đặc điểm: Đền tưởng niệm hơn 44.000 liệt sĩ hy sinh tại Củ Chi và Sài Gòn – Gia Định, với kiến trúc trang nghiêm.
• Trải nghiệm: Dâng hương, tưởng nhớ các anh hùng, và tìm hiểu lịch sử qua các hiện vật trưng bày.

Hoạt động giải trí và ẩm thực

• Đạp xe và chèo thuyền: Khám phá khu di tích bằng xe đạp hoặc kayak trên sông Sài Gòn.
• Ẩm thực: Thưởng thức món ăn kháng chiến như sắn luộc, khoai nướng, hoặc các món đặc sản miền Nam như gà nướng, lẩu mắm tại nhà hàng trong khu di tích.
• Giá tham khảo: 50.000–150.000 VNĐ/món.

Hành trình kết nối xanh – Chạm vào ký ức

Chương trình “Hành trình kết nối xanh”, do Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV GAS) tài trợ, đã đưa khán giả đến Địa đạo Củ Chi qua những câu chuyện xúc động. Với sự tham gia của diễn viên Thuận Nguyễn và Hồ Thu Anh (vai Ba Hương trong phim Địa Đạo), chương trình tái hiện ký ức hào hùng của vùng đất thép:

• Câu chuyện ông Huỳnh Văn Chỉa: Cựu du kích kể về tình đồng đội trong địa đạo năm 1967, khi đồng đội nhường oxy để cứu sống ông trong lúc bị thương.
• Bếp Hoàng Cầm: Minh chứng cho sự sáng tạo của chiến sĩ, được giới thiệu qua các mô hình thực tế.
• Ý nghĩa chương trình: Không chỉ khám phá lịch sử, “Hành trình kết nối xanh” còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc và ý thức bảo vệ di sản.

Thời gian phát sóng: 15:45, Thứ Bảy và Chủ Nhật hàng tuần trên VTV3.

Bảo tồn và đề cử di sản Thế giới UNESCO

TP.HCM đang nỗ lực đưa Địa đạo Củ Chi vào danh mục Di sản Thế giới UNESCO, với các mục tiêu:

• Bảo tồn giá trị lịch sử: Hạn chế bê tông hóa, sử dụng vật liệu tự nhiên và giải pháp bền vững để giữ nguyên hiện trạng địa đạo.
• Phát triển du lịch: Xây dựng khu di tích thành trung tâm văn hóa – du lịch đặc thù, điểm nhấn của TP.HCM.
• Quảng bá quốc tế: Tôn vinh tinh thần yêu nước và giá trị văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

UBND TP.HCM đã ban hành kế hoạch lập hồ sơ, đảm bảo tuân thủ quy trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao, và UNESCO. Dự án này không chỉ bảo vệ di tích mà còn thúc đẩy kinh tế, văn hóa, và du lịch của thành phố.

Địa đạo Củ Chi không chỉ là di tích lịch sử mà còn là biểu tượng của tinh thần quật cường, trí tuệ, và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. Từ hệ thống đường hầm dài 250km, bếp Hoàng Cầm sáng tạo, đến những câu chuyện xúc động của các cựu chiến binh như ông Huỳnh Văn Chỉa, Củ Chi mang đến hành trình chạm vào ký ức hào hùng. Với nỗ lực đề cử Di sản Thế giới UNESCO, khu di tích đang được bảo tồn và phát triển để trở thành trung tâm văn hóa – du lịch đặc thù của TP.HCM.