Đèo Truông Gia Vấn, nằm ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, không chỉ là một con đèo với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn là cầu nối đưa du khách đến với những điểm đến độc đáo như hồ Hội Khánh, chùa Hang (Thiên Sanh), và các di tích lịch sử giàu giá trị văn hóa. Với khí hậu mát mẻ quanh năm, vùng đất này đang được quy hoạch để trở thành một điểm đến du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và khám phá hấp dẫn, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khó quên cho du khách thập phương.
Vẻ đẹp thơ mộng của hồ Hội Khánh và đèo Truông Gia Vấn
Hồ Hội Khánh, hay còn gọi là hồ Đá Trải, nằm nép mình dưới chân đèo Truông Gia Vấn, được bao bọc bởi ngọn núi Chùa và những cánh rừng xanh mướt. Vẻ đẹp hoang sơ, bình dị của hồ tựa như một bức tranh sơn thủy hữu tình, khiến người ta liên tưởng đến “Tràng An” của đất Phù Mỹ. Men theo dòng nước trong xanh, du khách có thể thưởng ngoạn không gian thiên nhiên tươi đẹp, nơi núi rừng hòa quyện cùng mặt nước phẳng lặng, tạo nên một cảm giác yên bình hiếm có.
Đèo Truông Gia Vấn, Bình Định, có khí hậu mát mẻ như Đà Lạt, là nơi lý tưởng trồng cây ôn đới (đào Nhật, cherry đỏ, xà lách, bưởi da xanh). Vùng đất này không chỉ giàu thiên nhiên mà còn chứa đựng dấu ấn văn hóa Chăm Pa với nhiều di tích hấp dẫn. Theo ông Châu Văn Quang, vẻ đẹp của nơi đây nằm ở sự giao hòa của núi non (Như núi Chùa, núi Đá Trải) và suối Cây Cầy ở Hội Khánh, nơi mát mẻ dưới bóng cây cổ thụ, sáng lên thượng nguồn cùng cảnh sắc của đá lớn, đàn bướm và cò trắng.
Khám phá sự độc đáo của chùa Hang (Thiên Sanh)
Từ chân đèo Truông Gia Vấn, theo lời chỉ dẫn của người dân địa phương, du khách có thể tìm đến chùa Hang – một trong những điểm đến nổi bật nhất của vùng. Chùa Hang, hay còn gọi là chùa Thiên Sanh, không phải là một công trình kiến trúc thông thường mà là một hang đá tự nhiên nằm sâu ở lưng chừng núi Chùa. Để đến được đây, du khách phải vượt qua con dốc đá quanh co, cho đến khi gặp một tảng đá lớn đánh dấu mái che của chùa.
Chùa Hang tọa lạc lưng chừng núi, cho tầm nhìn toàn cảnh thiên nhiên hùng vĩ với núi đá và cây xanh phía sau, ruộng vườn trải dài đến biển mờ sương phía trước. Nhà thơ Quách Tấn ghi nhận rằng, mặc dù hang đá có hàng nghìn năm tuổi, nhưng chùa mới được xây dưới triều Đồng Khánh – Thành Thái (1886-1916), bên trong thờ Phật và có sư trụ trì. Đặc biệt, hai con đường kỳ lạ trong hang—một dẫn lên núi, một xuống biển—tạo nên nét độc đáo hiếm có.
Chùa Thiên Sanh được khai sơn từ năm 1613 dưới thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên (dù chưa có cứ liệu chính xác). Đến năm 1896, sư Trà Ban – người tinh thông kinh chú và giỏi y thuật – nhận vai trụ trì và đã hỗ trợ bí mật nghĩa quân Trần Cao Vân trong kháng chiến chống Pháp. Chùa Hang cũng chịu nhiều biến cố lịch sử, nổi bật là sự kiện 29/1/1968 khi quân Mỹ – Ngụy ném pháo vào hang, khiến 24 người dân thiệt mạng. Từ năm 2010, Đại đức Thích Nhuận Tín tiếp quản và xây dựng thêm nhiều công trình phụng sự, biến chùa Hang trở thành điểm đến tâm linh và du lịch nổi tiếng.
Hành trình kết nối di tích lịch sử và du lịch sinh thái
Ngoài chùa Hang và hồ Hội Khánh, khu vực đèo Truông Gia Vấn còn là nơi tọa lạc của các di tích lịch sử quan trọng như nơi yên nghỉ của nhà yêu nước Bùi Điền và núi Hòn Chè – Bệnh xá Nữ, từng là căn cứ cách mạng trong thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ. Những địa danh này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn góp phần tạo nên một quần thể du lịch sinh thái phong phú tại xã Mỹ Hòa.
UBND huyện Phù Mỹ đã phê duyệt đồ án quy hoạch phát triển xã Mỹ Hòa đến năm 2035, trong đó tập trung khai thác các loại hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng và khám phá ngắn ngày quanh hồ Hội Khánh (diện tích khoảng 70 ha). Kết hợp với các di tích lịch sử, khu vực này hứa hẹn trở thành một vành đai du lịch hấp dẫn, góp phần đưa Mỹ Hòa phát triển xứng tầm với tầm nhìn đến năm 2050: một vùng đô thị hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao và du lịch trải nghiệm.
Đèo Truông Gia Vấn không chỉ là một con đường uốn lượn giữa núi rừng mà còn là hành trình dẫn lối đến những kỳ quan thiên nhiên và di sản văn hóa của Phù Mỹ, Bình Định. Với hồ Hội Khánh thơ mộng, chùa Hang huyền bí và những dấu tích lịch sử đầy tự hào, nơi đây đang chờ đợi được đánh thức để trở thành điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch Việt Nam.
Đọc thêm bài viết cùng chuyên mục: Phong Nha – Kẻ Bàng: Vẻ đẹp thiên nhiên huyền bí
